کپسول نرم روغن سیاهدانه باریج

آرتریت روماتوئید شایع‌ترین بیماری التهابی مفصلی در انسان است و شیوع آن در جامعه به حدود یک درصد می‌رسد. این بیماری با درگیر کردن مفاصل مختلف بدن، باعث ایجاد اختلال در روند زندگی و تخریب مفاصل بیمار و گاهی با گرفتار کردن ارگان‌های خارج مفصلی، عامل مرگ وی می‌شود. تشخیص هر چه سریع‌تر این بیماری باعث تسریع روند درمان و پیشگیری از تخریب و تغییر شکل مفصل و بهبود کیفیت زندگی بیمار و کاهش هزینه‌های درمان، از جمله هزینه تعویض مفصل می‌شود. این بیماری یک بیماری مزمن است و متأسفانه داروهای شیمیایی تاکنون نتوانسته‌اند به طور شایسته‌ای آن را مهار نمایند. یکی از مواردی که در طب سنتی ایران در درمان درد مفاصل از نوع سرد مورد استفاده قرار می گیرد روغن سیاه دانه است. 

سابقه مصرف سیاه دانه به تمدن بابل بازمی‌گردد. در الواح گلی به جا مانده از کتابخانه آشور بانیپال در بابل که قدمت آن به بیش از سه هزار سال میرسد از سیاهدانه نام برده شده است. این گیاه بعداً در طب سنتی ایران و بسیاری از کشورها برای پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها از جمله درد مفاصل، سردرد، احتقان بینی، آسم، آلرژی، تقویت سیستم ایمنی، عفونت ها، مشکلات گوارشی و … استفاده شده است.

کپسول نرم روغن سیاهدانه باریج فراورده جدید طب سنتی شرکت داروسازی باریج اسانس با دارا بودن ترکیبات تیموکینون دارای اثرات ضد دردی و ضد التهابی است. که دردرمان کمکی آرتریت روماتوئید، برطرف کردن درد مفاصل و کمر، دردهای عضلانی اسکلتی ناشی از سوء مزاج سرد به کار میرود. در صورتی که پزشک دستور دیگری نداده باشد، سه بار در روز، هر بار یک کپسول نرم میل شود. موارد منع مصرف این دارو در دوران بارداری، شیردهی و کودکان است. با رعایت دوز مناسب عارضه جانبی خاصی مشاهده نشده است.

آثار فارماکولوژیک

از ماده مؤثره ارزشمند تیموکینون موجود در سیاهدانه، اثرات ضد دردی و ضد التهاب قوی، تنظیم‌کننده سیستم ایمنی، فعال‌کننده لنفوسیت‌های T و مهار فرآیندهای آلرژیک گزارش شده است. همچنین، از آلکالوئید نایجلون اثرات آنتی اسپاسم و اثرات گرم-کنندگی گزارش شده است. مطالعات نشان داده است که روغن سیاه دانه به دلیل دارا بودن تیموکینون با مهار مسير سيكلواكسيژناز و ۵-ليپواكسيژناز در لكوسيت های موش صحرایی سبب کاهش التهاب میگردد.

مطالعات بالینی

در یک کارآزمایی بالینی کنترل شده با دارونما که توسط خیروری و همکاران انجام شده، برای تعیین اثرات مصرف خوراکی کپسول نرم سیاه دانه باریج بر سطوح برخی مارکرهای سلولی سیستم ایمنی (IL-10,TNF-α) و استرس اکسیداتیو در زنان مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA-Rheumatoid Arthritis)، ۴۲ بیمار دارای RA بر اساس معیارهای پیشنهاد شده توسط انجمن روماتولوژی آمریکا/ اتحادیه اروپایی (ACR-EULAR) به طور تصادفی در دو گروه شاهد و دارو تقسیم شده و روزانه دو عددکپسول نرم ۵۰۰ میلی‌گرمی حاوی روغن سیاهدانه (گروه دارو) یا پارافین (گروه دارونما) را به مدت ۸ هفته متوالی دریافت کردند. تغییرات برخی مارکرهای سلولی سیستم ایمنی و استرس اکسیداتیو در ابتدا و انتهای مطالعه اندازه گیری شدند.

نتایج نشان دهنده افزایش سطح سرمی اینترلوکین ۱۰ (که یک سایتوکان ضد التهابی است) در گروه مصرف کننده روغن سیاه دانه بود (P<0.01). همچنین در گروه مصرف کننده سیاه دانه، مقادیر سرمی مالون دی آلدئید (MDA) و نیتریک اکساید (NO) نسبت به ابتدای مطالعه کاهش معناداری داشت (P<0.05). لازم به ذکر است اختلاف معناداری بین دو گروه در فاکتورهای: فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا (TNF-α)، سوپر اکسید دیسموتاز (SOD)، کاتالاز (catalase) و ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) وجود نداشت. نتایج نشان داد که کپسول نرم روغن سیاه دانه می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید مطرح باشد.

در یک مطالعه بالینی پلاسبو-کنترل که بر روی ۴۰ بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید انجام شد، بیماران ابتدا روزانه دو کپسول پلاسبو (نشاسته) به مدت یک ماه دریافت کردند و سپس به دنبال آن، به مدت یک ماه روزانه دو عدد کپسول نرم ۵۰۰ میلی گرمی روغن سیاه دانه مصرف کردند. متغیرهای فعالیت بیماری و نمره فعالیت بیماری (DAS-28) به طور مشخصی بعد از دریافت کپسول نرم سیاهدانه در مقایسه با قبل و بعد از دریافت پلاسبو کاهش یافت (p = 0.017)؛ همچنین، تعداد مفاصل دردناک، متورم و خشک صبحگاهی با مصرف کپسول نرم سیاه دانه کاهش یافت.

این مطالعات نشان می‌دهند در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، درمان کمکی با کپسول نرم سیاه دانه در طول درمان با داروهای ضد روماتیسمی تعدیل دهنده بیماری میتواند موثر باشد.

موارد مصرف:

- درمان کمکی آرتریت روماتوئید

- برطرف کردن درد مفاصل و کمر

- برطرف کردن دردهای عضلانی و اسکلتی ناشی از سو مزاج سرد

اجزا فرآورده:

تیموکینون (Thymoquinone)

دی تیموکینون (Dithymoquinone)

تیموهیدروکینون (Thymohydroquinone)

نایجلامین (Nigellamin)

نایجلون (Nigellone)

پارا-سیمن (P-cymen)

اسیدهای چرب غیراشباع مانند اسید لینولئیک و اسید اولئیک

استاندارد شده:

بر اساس وجود حداقل 5/6 میلی­گرم تیموکینون و 495 الی 605 میلی­گرم لینولئیک اسید در هر کپسول نرم

موارد منع مصرف:

این دارو در دوران بارداری، شیردهی و کودکان منع مصرف دارد. با رعایت دوز مناسب عارضه جانبی خاصی مشاهده نشده است.

نکات قابل توصیه:

فرآورده را از ديد و دسترس کودکان دور نگهداريد

بلافاصله پس ازمصرف، در فرآورده را محکم ببندید.

فرآورده دور از نور، در دماي ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتيگراد نگهداري شود

از فرآورده های تاریخ گذشته استفاده نکنید.