نواع روش های درمان سنگ کلیه بر اساس اندازه سنگ کلیه

یکی از اساسی ترین فاکتورها که بر روی انتخاب بهترین روش درمان سنگ کلیه شما تاثیر گذار خواهد  بود سایز و اندازه سنگ می باشد.

سنگ‌های سیستم ادراری از اختلالات شایع در کشور ما میباشد و متاسفانه مشاهده مراجعینی هستیم که به علت انتخاب روش درمانی اشتباه در گذشته دچار  مشکلات عدیده هستند.

داروخانه آنلاین داروبیار در این مقاله به  انواع روشهای درمان سنگ کلیه بر اساس اندازه سنگ می پردازد .

برای اینکه دچار مشکلات ناشی از جراحی سنگ کلیه نشوید و یا دچار عودهای پیاپی  نباشید الزامی است که انتخاب بهترین روش درمان سنگهایتان را  به یک ارولوژیست باتجربه بسپارید

انواع روشهای درمان سنگ کلیه:

شاید به جرات بتوان گفت که اولین گام در مواجهه با بیماری که مبتلا به سنگ مجاری ادراری است کنترل و مدیریت درد شدیدی است که بیمار از آن شکایت می کند. عموماً با تجویز داروهای مخدر تزریقی می توان این درد را کنترل و مدیریت نمود سپس در شرایط آرام تری بر اساس علائمی که بیمار دارد سایز سنگ کلیه و محلی که سنگ در  آن قرار گرفته ، درمان مناسب را انتخاب کرد.

روشهای درمانی  عبارتند از :

**درمان های انتظاری شامل :

مصرف دارو و پیگیری مرتب برای ارزیابی  دفع سنگ .

**درمان‌های مداخله‌ای :

مثل انواع سنگ شکن ESWL,TUL

یورتروسکوپ فلکسیبل

و

RIRS

PCNL

و

جراحی باز

سایز سنگ کلیه شما مهمترین فاکتوری  است که علاوه بر محل  سنگ ،و عوارض موجود و یا مشکلات زمینه‌ای در سلامت عمومی شما در انتخاب روش درمانی مناسب دخالت دارد.

درمان انتظاری برای دفع سنگ کلیه:

گفته می‌شود که بخش گسترده‌ای از سنگ‌های سیستم ادراری به روش انتظاری و با درمان های دارویی برطرف می شود. یعنی شما بدون اینکه از جراحی استفاده بکنید

 در اکثر اوقات قادر به دفع سنگ کلیه خواهید بود.

حال ببینیم  این شرایطی که باید داشته باشید تا پزشک برای شما درمان انتظاری را انتخاب کند کدام است:

این شرایط عبارتند از:

* شرط اول آن است که شما هیچ علامت بالینی که دلالت بر عفونت داشته باشد نداشته باشید.

*شرط دوم اندازه سنگ کلیه  است.

 سنگ های کلیه و سیستم ادراری که کوچکتر از ۶ میلیمتر باشند معمولاً برایشان درمان دارویی و انتظاری انتخاب می شود.

معمولاً بیمارانی که جزء درمان انتظاری طبقه‌بندی می‌شوند آنهایی هستند که به تازگی سنگ  سیستم ادراری  شان تشخیص داده شده و سابقه  سنگهای قبلی نداشته اند و نیز افراد با نسخه داروی تخصصی به خوبی انجام شده باشد.

آنچه یک پزشک در درمان دارویی مدنظر دارد تجویز گروهی از داروها می باشد در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم پیش از آن باید بگوییم که احتمال اینکه سنگ کلیه شما توسط درمان دارویی دفع بشود  اندازه و سایز سنگ  ادراری و محلی که سنگ تان در آن قرار گرفته مهم  است .

در درمان انتظاری پزشک بنا به  شرایط شما از داروهای ضد درد از گشاد کننده های  جدار حالب و مجرا استفاده میکند.

 همچنین ممکن است بر حسب شرایط ،داروهایی  برای حل کردن سنگ نیز برای شما تجویز شود.

لازم است بگوییم که اگر  سنگ‌های شما از پنج  میلیمتر کوچکتر باشند و همچنین سنگ کوچک در قسمتهای پایینی  میزنای (یا حالب ؛یعنی لوله ای که کلیه را به مثانه  متصل  می‌کند) قرار گرفته باشد؛ احتمال پاسخگویی مناسب به درمان دارویی و درمان انتظاری بسیار بالا خواهد بود.

_درمان های تخصصی و مداخله‌ای برای دفع سنگ کلیه بر حسب سایز:

انواع مختلفی از درمان‌های مداخله‌ای سنگ‌کلیه وجود دارد این درمان ها عبارتند از:

* درمان با سنگ شکن های برون اندامی یاESWL

* درمان با سنگ شکن درون اندامیTUL

* درمان با لیزر از طریق مجراRIRS

* جراحی های باز یا پی سی ان ال

حال ببینیم که در سایز‌های مختلف سنگ‌های کلیه  کی و کجا از این روش‌های مداخله‌ای استفاده میشود؟

وقتی که با توجه به علائم و شرایط بالینی، و از نتایج حاصل از روش های پاراکلینیک مانند  سیتی اسکن و آزمایش‌های مختلف تشخیص صحیح گذاشته شد و سایز تقریبی  سنگ تخمین زده شد نوبت به درمان می رسد.

درمان‌های مداخله‌ای در موارد زیر انتخابی می باشد:

*در سنگ های کوچکتر  از شش میلیمتر زمانی که بیمار به درمان دارویی و انتظاری جواب نداده باشد.

*اندازه سنگ کمتر از شش میلیمتر است و‌بیمار درمان دارویی و انتظاری دریافت کرده  ولی درد به حدی زیاد است که فرد نمی تواند برای دفع خود به خودی سنگ صبر کند.

*سنگ وجود دارد با هر سایزی ولی عملکرد و فانکشن کلیه دچار اشکال شده است مثلاً کراتینین و اسید اوریک خون  بالا رفته است یا به عبارتی عملکرد نادرست کلیه باعث افزایش سموم در داخل خون شده است.

*سنگ های کلیه و مجاری از شش میلیمتر بزرگتر هستند و  از همان ابتدا کاندید درمان‌های مداخله‌ای خواهند بود.

*سنگ های کلیه و مجاری ادرار که باعث ایجاد عفونت شده اند و فرد عفونت های مکرر ادرار را تجربه می کند.

*سنگ های ادراری که با کاهش قابل توجهی ادرار دفع شده یا حتی آنوری (یا قطع جریان ادرار )همراهی دارند.(انسداد)

امروزه روش‌های مداخله‌ای فقط شامل جراحی‌های باز کلیه نخواهد بود روشهایی مانند انواع سنگ شکن درون اندامی و برون اندامی و همچنین درمان سنگ با لیزر از طریق مجرای جایگزین موفق  برای درمان جراحی باز بوده است. در روش نوین ریرس  هیچ برش چاقوی  جراحی روی بدن انجام نمی‌شود و اگر این عمل  به یک جراح حاذق و باتجربه سپرده  شده باشد  میزان موفقیت   معادل جراحی های باز کلیه خواهد بود با این تفاوت که  دوره نقاهت و بستری ندارد  و عوارض  جراحی باز را نیز نخواهد داشت.

**ای اس دبلیو ال :

زمانی که  پزشک شما تصمیم به استفاده از  این روش بگیرد که اصطلاحاً سنگ شکن برون اندامی نیز نامیده می‌شود، فرایند درمانی فوق در جلسه ای انجام می‌شود که حدوداً سی دقیقه  تا یک ساعت به طول می انجامد.

  فردبعد از جلسه سنگ شکن ،ممکن است احساس  درد متوسطی داشته باشد که کاملا طبیعی است .

علاوه بر آن وجود کبودی روی شکم   یا کمرتان بعد از جلسه درمان کاملا طبیعی و گذرا است .

احتمال فراوان دارد که  در ادرارتان دفع خون داشته باشید.

همچنین وجود هماتوم یا  خونریزی های اطراف

 کلیه و  دیگر ارگانهای  مجاور کلیه در این روش شایع   است .

برای افرادی که اختلال زمینه ای  ندارند این وقایع گذرا خواهد بود .

اینکه بعد از جلسه درمان شما دیزوری یا درد و ناراحتی و سوزش هنگام دفع ادرار تجربه بکنید  طبیعی است، زیرا همزمان با عبور تکه های خرد شده سنگ از مجرای ادرار است.

*تی یو ال :

معادل سنگ شکنی درون اندامی است که از طریق مجرا انجام می‌شود و سنگ‌هایی که در حالب گیر می‌کنند با این روش قابل درمان هستند .

این سنگ ها اگر بزرگتر از شش  میلیمتر بوده باشند،باعث انسداد مسیر جریان ادرار میشوند.  پشت ناحیه انسداد ادرار تجمع پیدا میکند و تجمع  ادرار می‌تواند شرایط را برای آسیب  جدی کلیه فراهم بکند .افراد مبتلا به طور ناگهان دچار درد وحشتناک خواهند شد.

در این جراحی بی حسی نخاعی انجام می‌شود و پزشک با استفاده از ابزار ظریفی که  سر این وسیله یک دوربین تخصصی وصل است وارد شده  به ناحیه درگیر میرسدو با استفاده از لیزر یا سیتوپلاست سنگ شما را پودر میکند. خیلی از اوقات بعد از انجام این روشسوند دبل جی   در داخل حالب شما کارگذاری  می شود و پس از حدود یک ماه با مراجعه به توسط جراحان اورولوژی به صورت  سرپایی خارج می شود.

تی یو ال  به صورت سرپایی و عموماً بدون بیهوشی عمومی انجام می‌شود و شما شکاف بزرگ چاقو  را نخواهید داشت.

طول مدت این جراحی بسته به مهارت جراح شما ۵ دقیقه تا ۳۰ دقیقه خواهد بود و چهار ساعت بعد از جراحی شما از بیمارستان ترخیص میشوید.

موفقیت این روش برای سنگهای حالب تحتانی و میانی بیش از نود و‌پنج  درصد است.

اگر سنگ در بالای حالب و نزدیک کلیه باشد این روش موفقیت حدود هشتاد  الی هفتاد و‌پنج  درصد خواهد داشت.

-ریرس:

در این روش که  مدرن ترین روش جراحی سنگ های ادراری است ،جراح از طریق مجرای ادرای و بدون هیچ گونه برشی وارد سیستم ادراری میشود. به طور مستقیم و روی مانیتور سنگ و بافت های اطراف را مشاهده می کند و با توجه به شرایط از میزان متناسب انرژی لیزر برای خرد کردن و پودر کردن سنگ شما استفاده می کند .سنگ های کلیه که  در کالیسها هستند و  سایز بزرگتری دارند هم به خوبی با این روش پودر می‌شوند. میزان عوارض در این جراحی ناچیز است.

این روش برای افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای و اختلالات  خونریزی‌دهنده دارند از  روش‌های دیگری ایمن‌تر است و زنان در بارداری نیز می توانند از این روش استفاده کنند.

_پی سی ان ال:

 شکافی به اندازه یک سانتیمتر روی پوست شما با چاقوی جراحی اعمال می‌شود.

 معمولاً سنگهای کلیه کسانی که  از دو سانتی متر بزرگتر هست، کاندیدای جراحی می شوند. همچنین گاهی علاوه بر سنگ های بزرگتر از دو سانتیمتر، سنگهایی که تعداد زیادتری دارند(متعدد) و سنگ‌هایی که  قوام سختی دارند و توسط سنگ  شکن خارج اندامی  و یا درون اندامی خرد نشده اند از پی سی ان ال برایشان استفاده میشود

. با روی کار آمدن عمل پی سی ان ال، نیاز به جراحی های باز برای برداشتن سنگ های کلیه که نیاز به برش  بسیار بزرگی در پهلو داشته کاسته شده است .پی سی ان ال معادل لیتوتومی ازطریق پوست است.

البته لازم به ذکر است که استفاده از مدرن ترین روش تحت عنوان ریرس هم  می تواند سنگ های با قوام سخت و سنگ های بزرگ در کلیه  را بدون هیچ برشی روی پوست ،به راحتی  پودر کند.

*جراحی باز سنگ کلیه یا نفرولیتوتومی باز:

امروزه با وجود روشهای نام برده شده در بالا استفاده از جراحی  باز برای  سنگ کلیه کمتر شده است.

از این روش معمولاً در بیمارانی که یک یا چند مورد از شرایط زیر را دارند استفاده می‌شود:

۱) بیمارانی که یکی از سنگ های شان در حالب گیر افتاده و باعث انسداد شده است .

۲)بیماران که با انسداد ایجاد شده توسط سنگ آنوریک شده اند.

۳) بیمارانی که خونریزی دارند یا به هر دلیل دچار عفونت هستند.

 و

۴)همچنین بیمارانی که درد بسیار شدیدی دارند.

سخن پایانی:

یکی از فاکتورهای تاثیرگذار برای انتخاب بهترین روش درمان سنگ های مجاری ادرار سایز و اندازه سنگ شما می باشد .به عنوان یک قانون اکثر سنگهایی که کوچکتر از ۵ تا ۶ میلی متر هستند و باعث انسداد یا  درد شدید و غیرقابل کنترل  نشده‌اند، کاندید درمان انتظاری (که شامل تجویز مسکن ها ،داروهای حل کننده سنگ  و داروهای گشادکننده دیواره مجرا می باشند)،بوده و در طول زمان به طور خود به خودی دفع می شوند. برای سنگهای  های بزرگتر از شش میلیمتر   با توجه به   شرایط ‌و بیماریهای زمینه ای  ،محل و عوارض ناشی از سنگ     از انواع روش‌های کم تهاجمی و تهاجمی مانند انواع لیتوتریپسی ها ( سنگ شکن برون اندامی و سنگ شکن های درون اندامی) یورتروسکوپیو  یا درمان سنگ کلیه از طریق مجرا با لیزر (ریرس)استفاده می‌شود.

امروزه با وجود  روش ریرس ، دفعات استفاده از  پی سی ان ال و جراحی باز  بسیار کاهش یافته است.

ریرس اگر توسط  ارولوژیست کاربلد انجام بشود بدون این که شما را دچار عارضه ای  بکند، می تواند سنگهای  بزرگ که قبلاً کاندید پی سی ان ال  و جراحی باز بودند را از بین ببرد.