کورتون چیست؟ چه تاثیری بر وزن دارد؟

کورتون یا استروئید‌ها، به دسته‌ای از داروهای مصنوعی گفته می‌شود که برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کورتیکواستروئیدها شبیه کورتیزول هستند ؛ هورمونی که به طور طبیعی توسط غدد بدن ما تولید می شود.کورتیزول یک مهره کلیدی در طیف وسیعی از فرآیندهای بیولوژیکی بدن از جمله متابولیسم، سیستم ایمنی و استرس است.

از آنجایی که کورتون تورم و التهاب را کاهش می‌دهد، پزشکان اغلب آن را برای درمان بیماری هایی مانند آسم یا لوپوس تجویز می‌کنند. کورتیکواستروئیدها می‌توانند علائم این بیماری‌ها را به میزان قابل توجهی تسکین دهند اما عوارض جانبی جدی را به همراه دارند، به خصوص اگر طولانی مدت استفاده شوند.

در ادامه با داروخانه آنلاین داروبیار همراه باشید:

کورتون برای چه بیماری‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

کورتیکواستروئیدها برای درمان بیماری‌های مختلفی استفاده می‌شود. از جمله :

•        آسم
•        اگزما
•        بیماری مزمن انسداد ریوی
•        نقرس
•        لوپوس
•        بیماری التهابی روده
•        اسکلروز
•        آرتریت روماتوئید
•        بیماری های خودایمنی اغلب با این دسته از داروها درمان می شوند.

گاهی اوقات سیستم ایمنی بدن به درستی کار نکرده و به سلول های سالم آسیب می‌رسانند. در این شرایط کورتیکواستروئیدها می‌توانند التهاب را کاهش داده و از آسیب بیشتر جلوگیری کنند؛ هم‌چنین کورتون‌ها بر نحوه عملکرد گلبول‌های سفید تأثیر می‌گذارد. هنگامی که فردی مبتلا به آرتریت روماتوئید می شود، تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند سبب تسکین سریع مفصل ملتهب گردد. در افرادی که به تازگی پیوند عضو انجام داده‌اند، کورتیکواستروئیدها به سرکوب سیستم ایمنی کمک می‌کنند تا احتمال دفع عضو توسط بدن کاهش یابد.

عوارض جانبی کورتون یا کورتیکواستروئیدها چیست؟

مصرف به اندازه این داروها مشکلی در سلامت شما ایجاد نخواهد کرد اما اگر برای مدت زمان طولانی استفاده از آن را ادامه دهید مشکلات متعددی برای بدن ایجاد خواهد شد.

•        افزایش خطر ابتلا به عفونت بدن
•        فشار خون بالا
•        تغییرات خلقی یا رفتاری
•        پوکی استخوان
•        گلوکوم
•        دیابت

استفاده طولانی مدت با موارد زیر همراه است:

•        افزایش وزن
•        تورم یا پف صورت (احتباس مایعات)
•        افسردگی
•        تهوع و استفراغ
•        سوزش معده
•        شکستگی های استخوان

آیا کورتون باعث چاقی می شود؟

استفاده طولانی مدت از کورتون می‌تواند سبب افزایش وزن شود. سیستم ایمنی بدن با شناسایی ویروس و باکتری به عنوان اجسام خارجی و راه اندازی یک عملیات برای از بین بردن آن‌ها، از بدن شما در برابر عفونت محافظت می‌کند. بدن برخی از افراد به گونه‌ای است که سیستم ایمنی بدن آن‌ها، به سلول‌های سالم و طبیعی حمله می‌کنند؛ این امر منجر به آسیب و تورم بافت های بدن شود. استروئیدها با سرکوب سیستم ایمنی سبب می‌شوند سلول‌های سالم مورد حمله قرار نگیرند.  

استروئیدها دارای برخی عوارض جانبی منفی از جمله افزایش وزن هستند. بر اساس تحقیقات انجام گرفته، افزایش وزن شایع ترین عارضه نامطلوب استفاده از استروئید است که بر 70 درصد افرادی که از آن استفاده می‌کنند، تاثیر می‌گذارد. کورتون‌ها با تغییر تعادل الکترولیت و آب بدن و همچنین متابولیسم آن (نحوه استفاده و ذخیره لیپیدها، اسیدهای آمینه، پروتئین، کربوهیدرات‌ها و گلوکز ) باعث افزایش وزن می شوند.

بسیاری از افراد پس از دوره مصرف طولانی کورتون، متوجه افزایش چربی در ناحیه شکم، صورت و گردن می‌شوند. حتی اگر افزایش وزن ناشی از استروئیدها را با موفقیت کنترل کنید، به دلیل توزیع مجدد چربی، در هنگام مصرف این داروها سنگین تر به نظر می رسید. اینکه چقدر وزن اضافه می‌کنید به عوامل زیادی از جمله دز و مدت زمان استفاده از آن بستگی دارد و نمی‌توان یک مقدار مشخص برای این افزایش وزن تعیین کرد.

به طور کلی هر چه دز کورتون بیشتر باشد و مدت بیشتری از آن استفاده کنید، احتمال افزایش وزن شما بیشتر می‌شود. دوره های کوتاه چند روزه تا چند هفته ای معمولاً عوارض جانبی زیادی ایجاد نمی‌کند و بابت استفاده کوتاه مدت از آن، نیازی نیست نگران افزایش وزن باشید. پس از اتمام دوره، وزن شما دوباره کاهش خواهد یافت.

بدون توصیه پزشک، دارو خود را قطع نکرده و یا در زمان مصرف و نحوه استفاده از آن تغییری ایجاد نکنید. استروئیدها داروهای قوی هستند که باید به تدریج کاهش یابند. توقف ناگهانی آن‌ها می‌تواند منجر به عوارض جدی برای سلامتی مانند سفتی عضلات، درد مفاصل و تب شود.

دکتر سوده کرمی

دکترای داروسازی از دانشگاه تهران