آنژین صدری چیست و چگونه درمان می شود؟

در دنیای پزشکی به درد قفسه سینه، آنژین گفته شده که درد آن به صورت احساس سوزش یا سفتی در اطراف قلب خود را نشان می‌دهد. در صورتی که علائم آن جدی گرفت نشود، می‌تواند مشکلات بزرگی برای فرد ایجاد کند. در این مقاله قصد داریم به بررسی بیماری آنژین صدری و روش درمان آن بپردازیم.

آنژین صدری چیست؟

آنژین صدری یکی از علائم بیماری عروق کرونر است که باعث درد و سفتی در قفسه سینه می‌شود. این بیماری به دلیل انسداد سرخرگ کرونر که وظیفه آن انتقال خون، اکسیژن و مواد مغذی به قلب است، به وجود می‌آید. این انسداد از گردش صحیح خون اکسیژن‌دار به عضله قلب جلوگیری کرده و باعث ایجاد حس درد در فرد می‌شود. اصطلاحا این وضعیت کمبود اکسیژن به قلب را “ایسکمی” می‌نامند.

آنژین صدری یکی از انواع ایسکمی است که دارای دو مدل است:

• آنژین صدری پایدار: شایع ترین نوع آنژین صدری، آنژین پایدار است. در این نوع درد قفسه سینه زمانی خود را نشان می‌دهد که قلب بیش از حد معمول کار کند ( به طور مثال در طول تمرینات ورزشی یا بالا رفتن از پله‌ها) و پس از مدت کوتاهی که بدن به حالت عادی باز می‌گردد، علائم آن ناپدید می‌شود. علائم آنژین صدری پایدار در کمتر از 5 دقیقه ناپدید شده و همیشه پس از فعالیت‌های سنگین ظاهر می‌شوند.
• آنژین صدری ناپایدار: خطرناک‌ترین نوع، آنژین صدری ناپایدار است. در این نوع درد قفسه سینه به طور غیرمنتظره و بدون هیچ گونه فعالیت بدنی (زمانی که بدن در حال استراحت است) شروع می‌شود. برخلاف آنژین پایدار، علائم آن شدیدتر بوده و مدت زمان بیشتری (تا 30 دقیقه یا بیشتر) طول می‌کشد. در صورت بروز علائم این آنژین باید سریعا به پزشک مراجعه کنید زیرا اغلب یک علامت هشدار دهنده برای سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد است.

با افزایش سن و پیری رگ‌ها میزان بروز آنژین صدری افزایش می‌یابد. این بیماری در مردان معمولاً بعد از 30 سالگی و در زنان بعد از یائسگی (از 50 سالگی) به دلیل کاهش استروژن ظاهر می‌شود. این هورمون‌ها عملکرد محافظتی طبیعی در برابر بیماری‌های قلبی عروقی دارند و با کاهش آن‌ها، ممکن است فرد علائم خاصی را تجربه کند.

علل آنژین صدری چیست؟

آنژین صدری معمولاً به این دلیل رخ می‌دهد که خون کمتری به قلب می‌رسد. علت اصلی این وضعیت تصلب شرایین است که طی آن عروق کرونر به دلیل تجمع پلاک‌های آترواسکلروتیک (رسوبات چربی) بر روی دیواره رگ‌های خونی، باریک می‌شوند. علاوه بر تصلب شرایین، موارد دیگری هم وجود دارد که باعث بروز آنژین صدر می‌شود.

• باریک شدن دریچه آئورت: تنگی آئورت باعث مسدود شدن جریان خون از بطن چپ به شریان آئورت می‌شود.
• کم خونی شدید
• افزایش فعالیت غده تیروئید (پرکاری تیروئید)
• بالا رفتن سن
• فشار خون بالا
• دیابت
• کلسترول خون بالا
• زندگی کم تحرک
• مصرف الکل و دخانیات

علائم آنژین صدری چیست؟

علائم آنژین مانند علائم انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) است اما شدت و مدت آن متفاوت است. شایع‌ترین علائم آنژین صدری عبارتند از:

• درد قفسه سینه: می‌تواند تا شانه‌ها، بازوها، گردن، فک یا پشت گسترش یابد.
• سوزش در قفسه سینه
• فشار در قفسه سینه
• حالت استفراغ
• سخت نفس کشیدن
• از دست دادن هوشیاری

روش درمان آنژین صدری

در مواجهه با آنژین و علائم ناشی از آن، پزشک ممکن است توصیه کند:

• استراحت: در مورد آنژین صدری پایدار استراحت می‌تواند باعث کاهش علائم شود.
• دارو: اکثر بیماران با اسید استیل سالیسیلیک (ASA)، داروهای کاهش فشار خون و بهبود گردش خون، و نیترات (یک ترکیب شیمیایی طبیعی که رگ‌های خونی را گشاد می‌کند و نیاز قلب به اکسیژن را کاهش می‌دهد) درمان می‌شوند. در واقع بیماران مبتلا به حملات مکرر آنژین صدری، تحت درمان با چندین داروی ترکیبی قرار می‌گیرند.

در برخی موارد بیماران به موارد زیر نیاز دارند:

• آنژیوپلاستی عروق کرونر (کاتتریزاسیون قلبی): شامل قرار دادن یک ماده شبکه مانند (استنت) در دیواره عروق کرونر برای ایجاد جریان صحیح خون است.
• بای پس: مداخله جراحی که شامل کاشت یک پل (بای پس) است تا خون بتواند انسداد ناشی از عروق کرونر را دور بزند.

10 نکته برای پیشگیری از آنژین صدری

برای اینکه به هیچ کدام از علائم آنژین صدری دچار نشوید، بهتر است توصیه‌های زیر را جدی بگیرید.

1. مراقب رژیم غذایی خود باشید.

از رژیم‌های غذایی کم نمک، بدون شکر و چربی پیروی کرده و مصرف میوه‌ها، سبزیجات، محصولات غلات کامل، حبوبات و ماهی را افزایش دهید. این روش به شما کمک می‌کند تا سطح کلسترول خون را به میزان قابل توجهی کاهش داده و فشار خون بالا را کنترل کنید که هر دو عوامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی و تصلب شرایین هستند.

2. به طور منظم ورزش کنید.

روزانه 30 دقیقه ورزش کنید. فعالیت بدنی به کاهش خطر بیماری قلبی ایسکمی، سکته مغزی و فشار خون بالا کمک می‌کند.

3. فشار خون خود را کنترل کنید.

به خاطر داشته باشید که فشار خون بالا اولین عامل بیماری‌های قلبی عروقی است. هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کرده و شرایط خود را بررسی کنید.

4. مصرف کلسترول را کاهش دهید.

یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به حفظ کلسترول در محدوده طبیعی و کاهش خطر بیماری قلبی کمک می‌کند.

5. درمان دیابت را جدی بگیرید.

افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری قلبی عروقی قرار دارند. درمان توصیه شده توسط پزشک را دنبال کرده و کارهایی انجام دهید که به سلامت قلب کمک می‌کنند.

6. از اضافه وزن دوری کنید.

وزن سالم خود را حفظ کنید و مانع از تجمع چربی‌هایی در اطراف شکم خود شوید. چاقی می‌تواند از عوامل اصلی بیماری قلبی یا آنژین صدری باشد.

7. سیگار را ترک کنید.

سیگار را ترک کنید. سیگار پس از فشار خون، دومین عامل اصلی بیماری‌های قلبی عروقی است که ترک آن به حفظ سلامت بدن کمک می‌کند.

8. تا حد امکان از استرس و اضطراب جلوگیری کنید.

اگر از سطح بالای اضطراب رنج می‌برید، بیشتر در معرض خطر مشکلات قلبی هستید. سطح استرس خود را کاهش دهید و مطمئن شوید که ضربان قلب خود را (در حالت استراحت) بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه نگه دارید.

9. به پزشک مراجعه کنید.

اگر کوچکترین علائم یا مشکلی در قلب و سیستم عروقی خود مشاهده کردید، بهتر است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

10. دستورالعمل‌های پزشک را دنبال کنید.

اگر از آنژین صدری رنج می‌برید، دارو را طبق دوز تجویز شده توسط پزشک مصرف کنید، درمان را رها نکنید و به سبک زندگی سالم خود ادامه دهید.

دکتر سوده کرمی

دکترای داروسازی از دانشگاه تهران